Tempranillo is ongetwijfeld de belangrijkste Spaanse druif, en zelfs een van de belangrijkste druiven ter wereld als je liefhebber bent van kwaliteitswijnen. De druif werd lange tijd onderschat, vooral buiten Spanje, maar de voorbije jaren is daar gelukkig verandering in gekomen. Tempranillo wordt intussen overal in Spanje en Portugal aangeplant, en ook ver daarbuiten: bij je volgende tocht door wijngaarden in Argentinië, Australië of de VS (vooral in California, Oregon, Washington en Texas) moet je niet verbaasd zijn als je plots Tempranillo ziet groeien.
Zoals elke grote druivensoort heeft ook Tempranillo vele namen: Cencibel, Ojo de Liebre, Tinta de Toro, Tinta del Pais, Tinta Fino en Ull de Llebre in Spanje, maar ook Aragonez en Tinta Roriz in Portugal. Welke naam je ook gebruikt, je zal bij elke jonge Tempranillo grotendeels dezelfde ervaring hebben: tonnen rood fruit, met kersen, aardbeien, frambozen en bessen, lage tannines en zuren, iets wat je in de zomer op een terrasje of met een lichte maaltijd wil drinken. Als het iets serieuzer mag, dan is Tempranillo uiteraard ook een goeie keuze: na een aantal maanden of jaren in eikenhouten vaten (vaak Amerikaanse eik) krijg je nieuwe aroma’s en smaken die je doen denken aan paddenstoelen, leer, tabak en vanille.
Tempranillo is een vroege bloeier, en dat mag je letterlijk nemen: de druif is enkele weken vroeger klaar om geplukt te worden dan collega’s als Garnacha of Graciano. De druif doet het vooral goed in een iets frisser klimaat, waarin de van nature al lage zuren toch goed bewaard blijven. Maar denk nu niet dat je enkele Tempranillo stokken in je achtertuin kan aanplanten om er wijn van te maken: de druif heeft ook stevig wat hitte nodig om z’n suikers voldoende te ontwikkelen. De beste regio’s voor Tempranillo zijn daarom gebieden met een continentaal klimaat, maar die hoger gelegen zijn, of gebieden waar de zee een matigend effect heeft op het klimaat.
Rioja en Ribera del Duero zijn twee regio’s die aan deze voorwaarden voldoen, en daarom ook de twee regio’s die het vaakst geroemd worden omwille van hun Tempranillo wijnen. Hier vind je die heerlijk fruitige jonge wijnen vol aardbeien en kersen, met zachte tannines en zuren, maar ook enkele van de grootste, meest complexe Tempranillo’s ter wereld. Tempranillo kan als monocépage gemaakt worden, maar wordt in Rioja ook vaak geblend met Garnacha, Carignano en Graciano voor wat extra structuur en kruidigheid. In Ribera del Duero wordt ook geblend, maar naast de Spaanse druiven worden hier ook de internationale druiven Cabernet Sauvignon, Merlot en Malbac gebruikt. De wijnen uit Ribera del Duero zijn daarom vaak wat robuster, met donkerder fruit en complexere smaken.
Ook buiten Rioja en Ribera del Duero wordt Tempranillo met veel succes gebruikt voor rode wijnen. Cigales is bijvoorbeeld vooral gekend voor de lekkere rosé die er geproduceerd wordt, maar de Tempranillo’s die ze aanbieden moeten niet veel onderdoen voor die uit Ribera del Duero. Ook in Toro, niet ver van Cigales en ook in de Duero vallei, worden zeer goeie wijnen gemaakt van Tempranillo, vaak in combinatie met Garnacha. Andere belangrijke regio’s in Spanje voor Tempranillo zijn Valdepeñas, La Mancha, Penedes en Navarra, en ook in Extremadura, tussen La Mancha en de Portugese grens worden Tempranillo wijnen van zeer hoge kwaliteit gemaakt.
De andere grote Tempranillo producent in Europa is Portugal, waar de druif bekend is als Tinta Roriz of Aragonez. De druif wordt in de Douro streek vaak geblend met Touriga Nacional om rijke, complexe wijnen te maken. In Dão, ten zuiden van Douro, worden enkele van de beste wijnen van Portugal gemaakt, en ook hier mag Tempranillo (in combinatie met Touriga Nacional) niet ontbreken. Ten slotte worden ook in het uiterste zuiden, in Alentejo, heerlijke fruitige wijnen gemaakt van Tempranillo.
Wie wijnbouw in de VS zegt, zegt vaak ook California, soms ook Oregon, maar bijna nooit Texas. Toch is het in Texas waar Tempranillo een nieuwe thuis heeft gevonden. Vooral in hoger gelegen gebieden met verkoelende winden heeft Tempranillo een ideaal klimaat gevonden om heerlijke wijnen te maken. In Australië is Tempranillo nog relatief nieuw, en er wordt hard gezocht naar de juiste locatie met het juiste klimaat om goeie wijn te maken. Die zoektocht is al vrij succesvol, en je kan nu al uitstekende Tempranillo vinden in Mclaren Vale en Hunter Valley. In Argentinië ten slotte is Tempranillo al lang en uitgebreid aanwezig, vooral in Mendoza. Helaas wordt de druif hier vooral aangeplant om bulkwijn van te maken, maar het potentieel is er zeker om ook hier echte top-Tempranillo te maken.
