Lijkt mij een goeie eerste vraag…
Want alles begint met de grond waarin druivenstokken worden geplant. Of niet.
Tot enkele jaren geleden wist de modale wijnlijfhebber niet beter dan dat streken zich per definitie wel of niet tot wijnbouw leenden en dat die dan ook al decennia actief waren. Maar de evolutie in ons eigen landje toont aan dat de mogelijkheid tot wijnbouw moet afgetoetst worden aan de ondergrond van het perceel.
En het goede nieuws is dat het eigenlijk geen vruchtbare grond hoeft te zijn! U heeft wellicht al eerder de dorre vlakten gezien in bepaalde Spaanse wijnstreken waar de druivelaar goed gedijt?
Niet bepaald grond waar sla of prei vlot zouden groeien… Het idee erachter is dat de plant moet werken om te overleven en zo een meerwaarde te creeëren voor de vrucht. De betere voedingsstoffen bevinden zich nu eenmaal niet meteen onder het oppervlak. De meerwaarde van druiven wordt vaak bepaald door de (eeuwen)oude grondlagen met verschillende karakters…
Dus een wortel moet op zoek gaan naar water om de vruchten te laten groeien en in het geval van de druivelaar kan dit gemakkelijk meters diep zijn.
Maar u heeft wellicht ook al wijnranken op groene berghellingen gezien, zoals in Duitsland bijvoorbeeld? Daar is het idee optimaal rendement van de zon te bekomen. Als alle stokken achter elkaar in een vlakke wijngaard staan en de zon komt minder hoog in het tussenseizoen, zoals op “onze” breedtegraad, dan staan alle andere rijen in de schaduw van de rij voor hen. Als ze op een helling staan krijgen ze allemaal een deel zon rechstreeks op de plant. En dat is dan weer essentieel voor de productie van suiker in de druif.
Is het u ook opgevallen dat als een rivier tussen de heuvels loopt slechts aan één kant druiven worden geplaatst? Dan zal die flank zuidgericht zijn en veel zon krijgen, terwijl de andere kant geen zon ziet…
Terug naar lokale wijnbouw. Veel bergen hebben we hier niet, echt veel zon ook al niet. En al zeker niet gespreid over een serieus deel van het jaar. In Heuvelland profiteren ze van de glooiingen die ze Kemmelberg of Rodeberg noemen, in Wallonië hebben ze al wat meer heuvellachtig gebied, maar Hageland en Haspengouw zijn niet bepaald bergachtig.
Dus is de grond daar een cruciaal element. Alsook de onmiddelijke omgeving, het microklimaat zoals we wel eens durven zeggen, om indruk te maken.
De grond kan veel eigenschappen hebben die goed of neutraal zijn voor wijnbouw, maar de plant mag niet met de voeten in het water staan. Dus klei en zand is per definitie niet ideaal. Al leerde de geschiedenis ons ten tijde van de druifluis dat er wel degelijk wijnstokken op zand staan en dat die bodem hen zelfs redde van de plaag in de negentiende eeuw. Misschien moeten we daar een vraag (en antwoord) van maken?
Goede afwatering is belangrijk, gesteente in de ondergrond is dus gewenst.
Ook deel van dat micro-klimaat is de invloed van de wind. Wind is noodzakelijk in nattere en in warmere klimaten. In het eerste geval om de vochtigheid van mist en regen op te drogen om verrotting tegen te gaan, in het tweede geval voor de noodzakelijke koeling.
Enfin, het is dus nogal een puzzel… In principe zou een heuvellachtige regio (zonnestralen) dicht bij de zee (afkoeling ’s nachts) in een warm klimaat (veel zon dus) ideaal moeten zijn. Maar daar zijn er natuurlijk maar zo veel van. In Chili, bijvoorbeeld, vinden we dat wel veel terug.
De Rodeberg in Heuvelland is ook een interessante locatie: (zand-)leemgrond met ijzerzandsteen en silex daaronder is alvast een goeie basis, de heuvels zorgen voor verdeling van de zonnestralen en voor de nodige drogende wind. Bovendien geniet Heuvelland van een zacht zeeklimaat door de relatieve nabijheid van de Noordzee die de regio behoedt voor grote temperatuurschommelingen.
Maar kijk, je ziet overal wijngaarden uit de, vaak platte, grond schieten en gezonde druiven dragen…
Eigenlijk kan je het vergelijken met de ideale partner. Je kan zoeken naar het perfecte uiterlijk in combinatie met een serieuze intelligentie, ook emotioneel, een sexy accent, humor die uw vrienden én uw ouders op prijs stellen, enige gevoeligheid, veel culinaire kennis, een droomjob… maar vaak zal je genoegen moeten nemen met slechts enkele van die kenmerken in één persoon. Toch?
Zo is het dus ook met de grond waarop wijn wordt verbouwd. Belangrijk is dat een specialist de grond evalueert voor de eerste wijnstokken worden aangeplant, om verloren kosten en ontgoocheling te vermijden. En vooral de sterktes en zwaktes van de locatie te kennen.
Mocht je al plannen hebben in die richting…
de wijnproever
